Tại Sao Bộ Não Của Bạn Lại Có Dây Thần Kinh Cho Sự Bi Quan Và Bạn Có Thể Làm Gì Để Khắc Phục Nó

Đã bao giờ có ai đó nói với bạn điều gì đó chỉ để vui lên? Nó có làm bạn phát điên không? Chà, hóa ra là ai đó nói với bạn rằng “hãy vui vẻ lên”, đó là một điều khó chịu, đó là một điều cực kỳ khó chịu.

“Hạnh phúc” là một từ khá vô dụng, Tiến sĩ Martin Seligman, nhà tâm lý học và cựu Chủ tịch Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ nói. “Nếu bạn nói với ai đó để họ hạnh phúc, thì đó không phải là nói với [anh ấy hoặc cô ấy] phải làm gì.”

Seligman so sánh việc hạnh phúc với việc ngủ thiếp đi: đó không phải là thứ bạn có thể chủ động thực hiện như việc bạn có thể mạnh mẽ hơn bằng cách nâng nhiều tạ hơn. Nó chỉ là việc phải xảy ra. Và là cha đẻ của tâm lý học tích cực, nghiên cứu về những gì tạo nên một cuộc sống tốt đẹp và có ý nghĩa, nhiều công việc của Seligman đã giải quyết việc cố gắng giúp mọi người tìm ra cách để biến nó thành hiện thực.

Đương nhiên, bạn có thể nghĩ anh ấy là một người lạc quan.

“Một nửa thế giới nằm ở mặt thấp về ảnh hưởng tích cực” anh ấy đề cập đến ảnh hưởng tích cực, một đặc điểm thường tương quan với các xu hướng nắng hơn. “Tôi là một phần trong số họ, và có rất nhiều lời biện minh cho những gì tôi làm, và những gì tôi viết, là cố gắng giúp một nửa thế giới, người không tự nhiên tích cực, tích cực và lạc quan hơn”.

Những gì anh ấy đã học được là hạnh phúc có thể được chia thành năm yếu tố: cảm xúc tích cực, sự gắn kết, mối quan hệ, ý nghĩa và thành tựu (PERMA). Cải thiện những điều đó và bạn có thể thấy mình gần gũi hơn với ý tưởng mơ hồ về niềm hạnh phúc. Thật không may, điều đó không dễ dàng như vậy khi một nửa trong số chúng ta nằm ở mặt thấp về ảnh hưởng tích cực. Nhưng Tiến sĩ Seligman đã học được cách lạc quan, và ở đây, dựa vào nhiều ý tưởng mà ông khám phá trong cuốn sách “Mạch hi vọng” –  The Hope Circuit, ông cũng đưa ra cách bạn có thể trở nên tích cực. 

Tại sao có vẻ như chúng ta có dây thần kinh cho sự bi quan?

Các loài [đã] trải qua thời kỳ băng hà đã được nhân giống và chọn lọc, thông qua sự bi quan. Với tâm lý: “Hôm nay là một ngày đẹp trời ở San Diego, tôi cá là ngày mai trời sẽ đẹp” đã bị tảng băng đè bẹp. Thứ được chọn cho, trong Kỷ băng hà, là những động vật nhạy cảm với thời tiết xấu, chúng luôn nghĩ về những thứ xấu có thể xảy ra. Vì vậy, những gì tự nhiên đến với mọi người là sự bi quan.

Vấn đề về sự bi quan là ở một mức độ nào đó, [đó sẽ] là một ngày đẹp trời ở San Diego vào ngày mai và bạn đang suy nghĩ mọi lúc, “một cơn thảm họa sẽ xảy ra”, bạn không thể cảm thấy vui. Điều cần dạy ở đây, bởi vì nó không đến một cách tự nhiên,  đó là sự lạc quan.

Khi bạn nhìn vào những người bi quan, có lẽ dấu hiệu [nói nhiều nhất] là họ nghĩ rằng những sự kiện xấu là vĩnh viễn và chúng không thể thay đổi. Vì vậy, những gì để học được sự lạc quan là nhận ra rằng bạn đang nói điều đó với chính mình, và sau đó thực tế tranh luận chống lại nó.

[Vì vậy, nếu tôi nói] “Cuộc phỏng vấn này đang bắt đầu trở nên vớ vẩn”, [đó] một cách giải thích bi quan, thảm khốc điển hình. Tôi phải tranh luận chống lại nó. Và vì vậy, tôi là bằng chứng rõ ràng nhất: “Chà, khi tôi nói về Kỷ băng hà, anh ấy thực sự hiểu và cố trốn tránh điều ấy”. Và rồi , “Tôi thực sự đã đưa ra một ngàn cuộc phỏng vấn trong cuộc sống của mình và hầu như chúng luôn diễn ra tốt đẹp”  Bạn nhận ra bạn đang nói với chính mình, điều đó là sự vĩnh viễn và thảm khốc như thế nào và sau đó bạn cố tranh cãi với điều ấy.

Vì vậy, đây có phải là mâu thuẫn với một cái gì đó như chánh niệm, mà tranh luận nào bạn nên có trong lúc này? Nếu bạn đang tập trung vào sự lạc quan, bạn cũng sẽ bỏ lỡ khoảnh khắc hiện tại, phải không?

Chà, tôi nghĩ, nếu bạn nhìn vào những gì mọi người đang làm và những gì bạn đang làm ngay bây giờ khi chúng ta nói chuyện, bạn đang hướng tới tương lai. Bạn không sống trong thời điểm của cuộc phỏng vấn này. Bạn đang cố nói rằng, “Seligman đang nói những gì mà tôi có thể sử dụng hoặc viết về?” Hơn một nửa thời gian, người lớn đang lên kế hoạch cho tương lai. Và vì vậy, quan niệm rằng chúng ta nên sống ngày càng nhiều hơn trong thời điểm này phủ nhận những gì, về mặt tiến hóa, chúng ta thực sự giỏi.

Điều khác biệt giữa con người với tất cả các loài động vật khác là chúng ta là những sinh vật của tương lai. Chúng ta không phải là Homo sapiens (theo tiếng La-tinh nghĩa là “con người thông minh”), “sapiens” là khôn ngoan và hiểu biết. Tôi không ấn tượng bởi sự khôn ngoan và kiến thức của chúng ta. Nhưng tôi ấn tượng [bởi] mức độ mà đời sống tinh thần của chúng ta hướng đến tương lai. Tôi đã nghĩ về chúng ta như Homo prospectus (tưởng tượng về tương lai). Đây là những gì con người giỏi, và đó là lý do tại sao chúng ta thống trị hành tinh này. Không phải vì chúng ta sống trong khoảnh khắc.

Bạn sẽ nói gì với một người mà trong một tình huống mà họ nói “Không có suy nghĩ nào về điều này một cách lạc quan sẽ giúp tôi thoát khỏi điều đó”?

Mọi người không thường xuyên ở trong hoàn cảnh thảm khốc và bạn không muốn họ tranh luận một cách vô lý về bản thân. Đó là một thông điệp để thay đổi cuộc sống của bạn. Nó được gọi là “Đêm tối của linh hồn”, và nó không thể bị loại bỏ. Khi bạn thực sự đánh giá cao sự vô vọng của hoàn cảnh mà bạn đã gặp phải, đó là một thông điệp để thay đổi cuộc sống của bạn.

Tôi đã đọc được một vài người nói rằng tốt hơn nhất là bạn nuôi dưỡng một loại cảm xúc không gắn bó với hạnh phúc: hãy lưu ý rằng rất nhiều cuộc sống sẽ phải chịu đựng sự đau khổ, và nếu bạn có thể tìm thấy sự hài lòng trong đó, tốt hơn là tìm kiếm hạnh phúc.

Tôi nghĩ rằng những điều tốt đẹp về thiền chánh niệm, tập trung vào hiện tại, tách rời ra như là công cụ chống lo âu, chống tức giận tốt. Nhưng một trong những chi phí chấp nhận số phận, chấp nhận rằng bạn không thể tiếp tục và làm điều gì đó tốt đẹp trong tương lai, tương quan cao với bệnh tật thể chất, tuổi thọ ngắn hơn, ít thành tựu hơn trong công việc. Vì vậy, nó thường là một công cụ chống lo âu tốt, nhưng nó cũng có rất nhiều chi phí.

Rất nhiều trong số đó phụ thuộc vào những gì bạn quan tâm. Vì vậy, tôi đã thiền 40 phút mỗi ngày trong 20 năm. Và những gì đã làm, về cơ bản, là để chữa trị sự lo lắng của tôi. Và đến năm 40 tuổi, tôi phát hiện ra mình không còn lo lắng nữa. Nhưng vấn đề lớn là trầm cảm. Và đó là khi các bài tập không còn nữa, bởi vì sự trầm cảm đó xuất phát từ việc xuất ngũ, và những gì tập thể dục, nó huy động bạn. Vì vậy, tùy thuộc vào vấn đề trong cuộc sống của bạn, không có cách chữa trị nào ở đây cả.

Trong tất cả những điều bạn đã được học, hoặc học hỏi được, có một ý tưởng nào bạn liên tục thấy mình gặp phải thường xuyên nhất không?

Tôi nghĩ đó là hy vọng. Vì vậy, chủ đề cơ bản trong suy nghĩ của tôi và cuộc sống của tôi là sự phát triển của niềm hy vọng, tầm quan trọng của nó đối với cuộc sống của tôi, đối với tâm lý học và bây giờ, về tương lai của con người. Tương lai tích cực của con người sẽ không xảy ra một cách tình cờ, nó thực sự cần những người hy vọng có kế hoạch cho nó, và làm cho nó xảy ra.

Bạn cảm thấy như thế nào về chúng ta ngay bây giờ? Có vẻ như chúng ta đang vật lộn với sự lạc quan.

Rất dễ bị sa lầy trong những sự kiện tồi tệ, trần tục. Ai đó trở thành Tổng thống mà bạn không thích, và tương tự. Nhưng tôi nghĩ rằng bài học tuyệt vời là từ thời Khai sáng, mọi thứ đang thực sự trở nên tốt hơn và có nguyên nhân lâu dài cho hy vọng. Chúng ta cần nhận ra rằng sự tiến bộ của con người là những gì chúng ta đang tiến hành và nó sẽ hướng đến một tương lai tốt đẹp.

Và điều sẽ làm cho chúng ta nhận ra điều đó là gì?

Có một khoảng cách lạc quan lớn giữa cách mọi người cảm nhận về cuộc sống của chính họ, đó là khoảng 6,5 trên 10, trung bình và cách họ cảm nhận về thế giới, giống như 4 [trong số 10]. Và tôi nghĩ rằng thuốc giải độc là [để nhận ra] rằng 100.150 năm trước, tuổi thọ trung bình là vào khoảng 40 tuổi; và bây giờ là dưới khoảng 80 tuổi. Suy dinh dưỡng; tiếp cận với nước sạch; thu nhập chính; biết đọc biết viết đó là những thứ cho bạn biết về sự tiến bộ của con người.

Tại sao chúng ta đánh giá bản thân cao hơn trên thang đo lạc quan so với những gì chúng ta đang làm trên thế giới?

Không ai biết. Tôi sẽ suy đoán nếu bạn thích: chúng ta biết lỗ hổng của chúng ta khá tốt, nhưng chúng ta biết thế giới thông qua phương tiện truyền thông, và phương tiện truyền thông nào nói lên tất cả những điều tồi tệ đang xảy ra với tốc độ nhanh hơn nhiều so với những điều tốt đẹp đang xảy ra. Chúng ta đang nhìn vào các lỗ trống, và đó không phải là điểm nhìn tốt. Tôi nghĩ đó là lý do tại sao giáo dục là quan trọng và tại sao những cuốn sách của Steve Pink như sự Khai sáng. Hiện nay, để đưa mọi người qua các số liệu thống kê, lại là điều quan trọng. Và chúng ta không làm điều đó tốt lắm. Nhưng những gì chúng ta làm tốt với là những câu chuyện bi thảm trên các tiêu đề. Giai thoại về sự kiện “if it bleeds, it leads” (Nó có nghĩa là bạo lực và các sự kiện xấu khác được chú ý nhiều hơn trong tin tức) thực sự là số liệu thống kê về hạnh phúc của con người, mà theo mọi thống kê mà tôi biết, tốt hơn nhiều so với 200 năm trước.